Wyłudzenie kredytu to jedno z poważniejszych i powszechniejszych oszustw kapitałowych w Polsce. Przestępstwo to polega w dużej mierze na otrzymaniu kredytu bądź pożyczki przy użyciu fałszywych dokumentów. Co konkretnie uznaje się za wyłudzenie kredytu i jakiej karze podlega to przestępstwo?
Czym według prawa jest kredyt?
Kredyt to świadczenie pieniężne oferowane przez bank bądź inną jednostkę prowadzącą analogiczną działalność gospodarczą. Umowę kredytu reguluje artykuł 69 ust. 1 prawa bankowego. Zgodnie z nim „przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielenia kredytu”.
Kredytem przede wszystkim określa się pieniądze udzielane podmiotowi na konkretny, określony w umowie cel, np. zakup domu bądź rozwój firmy. Pojęcie kredytu różni się od pożyczki głównie tym aspektem.
Co uznaje się za wyłudzenie kredytu?
Zgodnie z artykułem 297 Kodeksu karnego za oszustwa kredytowe (w tym za wyłudzenie kredytu bądź pożyczki) uznaje się uzyskanie pożyczki od banku (lub innej jednostki prowadzącej podobną działalność gospodarczą) poprzez udostępnienie fałszywych dokumentów. Przestępstwo wyłudzenia kredytu definiuje również artykuł 286 k.k. Według zawartych w nim zasad jest to doprowadzenie innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia majątkiem poprzez wprowadzenie jej w błąd w celu osiągnięcia własnych korzyści. W zależności od stanu faktycznego, przestępstwo można kwalifikować jako przewinienie z poszczególnego przepisu k.k. bądź kumulatywnie.
Wyłudzenie kredytu – konsekwencje prawne
Konsekwencje prawne wyłudzenia kredytu zależne są przede wszystkim od definicji popełnionego czynu. Przy rozpatrywaniu wyłudzenia jako przestępstwa opisywanego przez artykuł 297 Kodeksu karnego, sprawcy grozi kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Natomiast przy definiowaniu oszustwa kredytowego przez pryzmat artykułu 286 k.k., przestępca podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat. Jednocześnie artykuł przewiduje niższe kary przy przestępstwach uznawanych za sprawy „mniejszej wagi”. Sprawca podlega w takich przypadkach grzywnie oraz karze ograniczenia lub pozbawienia wolności do lat 2.
Możliwe jest również warunkowe zawieszenie wykonania kary, czyli tzw. „zawiasy”. Są one regulowane nie przez wspomniane przepisy Kodeksu karnego, lecz przez artykuł 69 k.k. Zawieszenie kary są zależne od rodzaju przestępstwa, rozmiaru przewidywanej kary oraz dotychczasowej postawy oskarżonego.
Przedawnienie wykonania kary
Według polskiego prawa przestępstwo wyłudzenia kredytu może ulec przedawnieniu. Standardowo oszustwo kredytowe dezaktualizowane jest dopiero po 30 latach od jego dokonania. Kwestia wykonania kary podlega jednak wielu czynnikom, na podstawie których okres przedawnienia może jednak ulec zmianie. W przypadku, gdy zarzut przestępstwa dotyczył niekorzystnego rozporządzenia cudzym mieniem, oszustwo traci ważność po upływie lat 15.
Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej w sprawie związanej z wyłudzeniem kredytu lub pożyczki, kliknij tutaj.
Zobacz również: Karuzela VAT – oszustwo podatkowe